Stríðið búið - allir farnir heim

Belgrano greifi var frelsishetja Argentínu í byrjun 19. aldar. Löngu síðar nefndu Argentínumenn eitt öflugasta herskip sitt eftir greifanum. Beitiskipið Belgrano hershöfðingi mætti örlögum sínum í Falklandseyjastríðinu, þegar breskur kjarnorkukafbátur grandaði því með tundurskeytum. Með skipinu fórust á fjórða hundrað manns og árásin á Belgrano markaði kaflaskil í Falklandseyjastíðinu. Eftir hana var ljóst að Bretar færu með sigur af hólmi. Argentínumenn héldu því lengi fram að árásin hefði strítt gegn alþjóðalögum en 1994 viðurkenndu þeir lögmæti hennar, enda gilda aðrar reglur í stríði en friði.

Björn Bjarnason, fyrrverandi dómsmálaráðherra, og Jakob F. Ásgeirsson, útgefandi bókar hans um Baugsmálið, hafa undanfarna daga sent mér skeyti á opinberum vettvangi. Tilefnið mun vera pistill, sem ég skrifaði í síðustu viku um villupúkann illskeytta, sem virðist hafa afbakað texta Björns á vandræðalegan hátt fyrir hinn síðarnefnda. Í ljósi þess hve illa villupúkanum virðist vera við Baug og fyrrum forráðamenn þess félags nefndi ég til sögunnar nafnlausa bréfið, sem dreift var til aðila og dómara í Baugsmálinu í febrúar 2007. Þar voru nafngreindir dómarar bornir hinum verstu sökum, því haldið fram að dómar þeirra væru ekki að lögum og fullyrt að þeir gengju erinda Baugs í störfum sínum.

Nafnlausa bréfið er einhver svívirðilegasta aðför að sjálfstæðum dómstólum á Íslandi ef ekki sú alversta. Fjölmiðlar reyndu mikið að komast að því hver hefði skrifað bréfið og m.a. fékk RÚV íslenskufræðing til að málgreina bréfið. Niðurstaða hans var sú að eitt orð væri lykillinn að uppruna þess. Orðið

skrúflulaust

væri mjög sérstakt, ekki síst vegna þess að það er skrifað með f í bréfinu í stað p, en orðið skrúplur er þekkt tökuorð í íslensku. Ekki tókst að finna dæmi um notkun á orðinu skrúflur á þeim tíma en íslenskufræðingurinn mat það svo að ef slíkt dæmi fyndist væru menn komnir nálægt uppruna nafnlausa bréfsins.

Nú háttar svo til að ég er lítt ferðafær vegna fótbrots þessar vikurnar og hef því töluverðan tíma til að standa í alls konar grúski. Mér tókst að finna dæmi um notkun orðsins skrúflur úr Morgunblaðsgrein frá því í nóvember 1985 á tímarit.is. Sennilegt hafa leitarvélar einfaldlega ekki verið orðnar jafn fullkomnar árið 2007 og þær eru nú.

Ég hélt því ekki fram að höfundur Morgunblaðsgreinarinnar frá 1985 hefði skrifað nafnlausa bréfið. Ég nefndi ekki einu sinni höfund greinarinnar en gat mér þess til að höfundur nafnlausa bréfsins hefði hugsanlega lesið þá grein. Pressan vann frétt upp úr Pistli mínum og benti á að höfundur Morgunblaðsgreinarinnar er Jakob F. Ásgeirsson, útgefandi Björns Bjarnasonar. Í samtali við Pressuna hafnaði Jakob því með öllu að vera höfundur nafnlausa bréfsins en virðist nokkurð ánægður með efni þess og tilurð. Jakob er jafnframt svo elskulegur að sálgreina mig ókeypis og deila niðurstöðum sínum með lesendum Pressunnar. Mikill hæfileikamaður, Jakob. Og ég sem hélt að hann væri bara útgefandi og skáld!

Björn Bjarnason fjallar málshöfðun Jóns Ásgeirs Jóhannessonar á hönd sér í dagbókarfærslu sl. mánudag. Þar skrifar hann m.a.:

Hvað sem segja má um stefnu Jóns Ásgeirs er ekki síður forvitnilegt að fylgjast með skrifum Ólafs Arnarsonar, dálkahöfundar á Pressunni. sem er greinilega ráðinn til að snúa út úr því sem ég skrifa auk þess að hafa núna fundið út að Jakob F. Ásgeirsson, rithöfundur og eigandi Útgáfufélagsins Uglu, sem gefur út bók mína hafi skrifað nafnlaust bréf sem kom við sögu Baugsmálsins. Jakob hefur mótmælt þessari ásökun Ólafs og segir hana úr lausu lofti gripna.

Ég sé ekki betur en að villupúkinn sé enn að stríða Birni hafi hann á annað borð lesið pistil minn, sem hann gerir að umfjöllunarefni. Ég hef aldrei sakað Jakob F. Ásgeirsson um að vera höfundur nafnlausa bréfsins og myndi aldrei gera það. Ég hef einungis bent á að það finnst eitt dæmi um notkun orðsins skrúflur með f áður en nafnlausa bréfið kom fram. Þarna verður fyrrverandi dómsmálaráðherra alvarlega á í messunni og sjálfsagt er það bannsettur villupúkinn, sem rétt eina ferðina hefur gripið fram fyrir hendurnar á honum. Það er gulls ígildi að hafa góðan yfirlesara.

Það er mjög athyglisvert að Björn, sem sat í embætti dómsmálaráðherra þegar nafnlausa bréfið var sent dómurum, skuli ekki nota tækifærið nú til að fordæma þá aðför að dómstólum í landinu, sem fólst í bréfinu og þeirri staðreynd að enginn hefur þorað að stíga fram sem höfundur þess. Það vekur upp spurninguna hvort villupúkinn á jafn stóran hlut í bók Björns um Baugsmálið og hann vill vera láta?

Þá finnst mér athyglisverð sú staðhæfing þessa fyrrverandi dómsmálaráðherra, að ég sé

greinilega ráðinn til að snúa út úr því sem ég skrifa...

Það mætti bara halda að Kalda stríðið væri enn í fullum gangi. Já, og Björn Bjarnason enn áhrifamikill stjórnmálamaður. Ansi er sjálfsmatið bólgið ef fyrrverandi dómsmálaráðherra heldur að einhver sé til í að ráða mig í vinnu til að snúa út úr því sem hann skrifar.

Björn Bjarnason minnir að vissu leyti á Belgrano greifa. Ekki sjálfstæðishetjuna, heldur beitiskipið sem Bretar sökktu í Falklandseyjastríðinu. Segja má að stjórnmálaferli Björns Bjarnasonar hafi verið sökkt, þegar Guðlaugur Þór Þórðarson sigraði hann í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík haustið 2006. Rétt eins og Argentínumenn héldu því fram árum saman að árásin á Belgrano hefði verið brot á lögum litu Björn og stuðningsmenn hans svo á að hann ætti erfðarétt á efsta sætinu í prófkjörinu og Guðlaugur Þór hefði ekkert leyfi haft til að sækjast eftir því. Þá er greinilega mikill biturleiki í garð Baugs, sem Björn segir að hafi unnið gegn sér í prófkjörinu.

Staða Björns eftir prófkjörið og Baugsmálið minnir á hlutskipti japönsku hermannanna, sem földust í frumskóginum árum og jafnvel áratugum saman eftir lok Seinni heimsstyrjaldarinnar. Trúir keisaranum gáfust þeir ekki upp – vissu ekki að stríðið var löngu búið og allir farnir heim. Björn hefur það þó fram yfir Belgrano greifa, sem sökk tiltölulega hratt eftir árás Breta, að hann marar enn í hálfu kafi og hverfur ekki af yfirborðinu.